Onderneem actie om je (toekomstige) eigen bijdrage te beperken!

Financiële gevolgen
Per 1 januari 2015 heeft een grote transitie in de zorg plaatsgevonden. De maatschappij verandert van een verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij. Vroeger betaalde men een geringe eigen bijdrage voor de zorg. Sinds enige tijd is sprake van een eigen bijdrage naar rato van inkomen en vermogen. Dit geldt voor de Wet langdurige zorg (de Wlz) en ook voor de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (de Wmo 2015). De Wlz is de ‘opvolger’ van de AWBZ. De wetswijzigingen die op 1 januari 2015 zijn doorgevoerd kunnen ook voor jou financiële gevolgen hebben.

Intensieve zorg
Zorg via de Wlz wordt door de Rijksoverheid verstrekt aan personen die de hele dag intensieve zorg en toezicht dichtbij nodig hebben, bijvoorbeeld verpleeghuispatiënten. De Wlz regelt dat deze personen zorg in een instelling krijgen. Er kan ook voor worden gekozen om deze zorg thuis te krijgen. Dit moet wel verantwoord zijn en de kosten mogen niet hoger zijn dan bij opname in een instelling. De Wmo 2015 regelt de ondersteuning en zorg voor mensen met een lichte handicap. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die thuis wonen, maar zichzelf niet kunnen redden. Voorzieningen van de Wmo 2015 zijn bijvoorbeeld begeleiding en dagbesteding, beschermd wonen voor mensen met een psychische stoornis, huishoudelijke hulp en hulpmiddelen, zoals een traplift of een rolstoel.
De gemeente moet een maatwerkvoorziening voor de hulpbehoevende cliënt treffen en vraagt daarvoor een eigen bijdrage die mede afhankelijk is van het inkomen en het vermogen van de cliënt.

Eigen bijdrage
De eigen bijdrage – zowel voor Wlz-zorg als voor Wmo 2015-zorg – wordt berekend op basis van het belastbare inkomen voor de inkomstenbelasting vermeerderd met 8% van het vermogen dat in box 3 wordt belast, zoals spaargeld, een vakantiewoning en beleggingen.
Het CAK (de uitvoerende instelling) berekent de eigen bijdrage voor de zorg. Deze eigen bijdrage is gebaseerd op het inkomen en vermogen dat je had twee jaar voor opname in de Wlz-instelling (zoals verpleeghuis) of het jaar waarin je ondersteuning van de gemeente vraagt. Als je in 2015 een eigen bijdrage voor de zorg moet betalen, dan wordt deze dus berekend met inachtneming van uw belastbare inkomen en vermogen over het jaar 2013.

Vermogen
In je belastbare inkomen volgens je aangifte inkomstenbelasting wordt al rekening gehouden met een denkbeeldige opbrengst van 4% van je vermogen in box 3 (ongeacht het werkelijke rendement dat je maakt op dit vermogen). Voor de berekening van de eigen bijdrage wordt daar nog eens 8% over dit vermogen bijgeteld! In totaal telt dus 12% van het box 3-vermogen mee voor de berekening van de eigen bijdrage voor de zorg. Indien je de eigen bijdrage voor de zorg wilt verlagen, is het dan ook zaak om je vermogen in box 3 te verminderen.
Ook voor mensen die op dit moment niet in een verpleeghuis wonen en nog geen zorg thuis ontvangen, kan het van belang zijn om nu al over dit onderwerp na te denken. Immers als je in de toekomst wel in een Wlz-instelling wordt opgenomen of thuis zorg nodig heeft, wordt voor de berekening van de eigen bijdrage gekeken naar het inkomen en vermogen dat je had twee jaar voor opname/start van de zorg. Je kunt dus nu al actie ondernemen om te voorkomen dat je in de toekomst een hoge eigen bijdrage betaalt!

Hoe kun je jouw eigen bijdrage voor de zorg verlagen?

Jouw eigen bijdrage rust op twee pijlers: je belastbaar inkomen en je belastbaar box 3-vermogen. Je inkomen (zoals de AOW-uitkering en uw pensioen) zul je niet willen verlagen. Dan blijft over je belastbare box 3-vermogen. Door dit vermogen te verlagen, neemt de 12%-bijtelling af. Er zijn verschillende manieren om je belastbaar vermogen in box 3 te verlagen.

1. Vrijgesteld beleggen in box 3
In box 3 wordt 30% inkomstenbelasting geheven over een denkbeeldige opbrengst van 4% over het saldo van je bezittingen minus schulden. Niet alle bezittingen tellen mee in box 3. Zo zit de woning waarin je woont in box 1, en dus niet in box 3! En box 3 kent vrijstellingen, zoals voor kunst, een boot, sieraden en (voorlopig ook nog) voor groene beleggingen. Denk dus eens na of je jouw belastbaar vermogen in box 3 wilt omzetten in vrijgesteld vermogen.

2. Schenken aan (klein)kinderen of andere dierbaren
Een effectieve manier om je belastbaar box 3-vermogen te verlagen is geld te schenken aan je (klein)kinderen. Het geld verdwijnt van je rekening en daarmee wordt je vermogen verkleind. Tot een bepaald bedrag is een schenking vrijgesteld van schenkbelasting: in 2016 is dit € 5.304 aan je kind en € 2.122 aan anderen, zoals je kleinkinderen. Schenk je meer, dan betaalt de verkrijger schenkbelasting over het meerdere, tenzij gebruik kan worden gemaakt van een verhoogde schenkingsvrijstelling. Tot 31 december 2014 gold een vrijstelling van € 100.000 bij elke schenking voor de eigen woning, maar die vrijstelling is afgeschaft per 2015. Wel geldt een vrijstelling voor € 52.752 (2015) als je schenkt voor de eigen woning aan een kind tussen 18 en 40 jaar. Je notaris kan voor je regelen dat een schenking die alleen voor je kind/kleinkind bestemd is, niet bij de echt-genoot/partner van je kind/kleinkind terechtkomt.

3. Schenken op papier
Als je geen liquiditeiten hebt om daadwerkelijk geld te schenken, bijvoorbeeld omdat je vermogen vast zit in een woning, kun je overwegen om op papier te schenken. Dit gaat als volgt. Bij de notaris teken je een akte waarin je bijvoorbeeld aan je kinderen een bedrag schuldig erkent. Ook hier gelden de jaarlijkse vrijstellingen schenkbelasting (€ 5.277 voor kinderen, € 2.111 voor overige verkrijgers). Door de schenking krijgt je een schuld aan je kinderen die jouw vermogen verlaagt, zonder dat je daadwerkelijk geld hebt overgemaakt. Je kinderen krijgen door de schenking een vordering op jou, waarover zij belasting in box 3 moeten betalen. Tip voor het besparen van erfbelasting! De schenking op papier verkleint alleen je (toekomstige) nalatenschap, als je jaarlijks daadwerkelijk ten minste 6% rente over het op papier geschonken bedrag aan je kinderen betaalt.

4. Erfdelen van de kinderen uitbetalen
Als je weduwe of weduwnaar bent, dan hebben je kinderen waarschijnlijk een vordering ter grootte van hun erfdeel op jou uit de nalatenschap van je overleden echtgeno(o)te. Meestal tellen deze schulden niet mee als schuld in box 3. Als je de erfdelen aan je kinderen uitbetaalt, verlaag je daarmee je vermogen in box 3.

Let op: uitbetaling van de erfdelen aan je kinderen vereist deskundig advies om fiscaal ongewenste gevolgen te voorkomen. Neem daarom contact op met je notaris voordat je overgaat tot uitbetaling.

5. Clausules in je testament aanpassen
Laat je testament controleren! Je kunt in het testament opnemen dat de kinderen hun erfdeel kunnen opeisen wanneer de langstlevende ouder wordt opgenomen in een Wlz-instelling. Ook hierdoor wordt in de toekomst je vermogen in box 3 verkleind.

Levenstestament
Tot slot: heb je weleens gedacht aan een levenstestament?
Een normaal testament regelt je erfenis voor als je er niet meer bent. Het levenstestament is een soort testament voor het geval je nog leeft, maar je niet meer in staat bent om zelf je zaken te regelen. Wie behartigt dan jouw belangen?
In een levenstestament kunt je een vertrouwenspersoon aanwijzen die jouw zakelijke en/of persoonlijke belangen en medische wensen behartigt. In het levenstestament kan ook worden bepaald dat je vertrouwenspersoon namens jou schenkingen mag doen, waardoor je box 3-vermogen kan worden verlaagd en de eigen bijdrage voor de zorg ook lager kan uitvallen. Zo blijft er meer over voor je (klein)kinderen.

Hier kun je het overzicht ‘Tarieven en vrijstellingen voor erfbelasting & schenkbelasting 2016’ en de brochures ‘Wie geeft u het vertrouwen?’ en ‘Waar zeg ik JA tegen?’ downloaden.